Μια ρετροσπεκτίβα στον αμφιλεγόμενο, αλλά καθιερωμένο και αισθαντικό Γερμανό σκηνοθέτη και ντοκιμαντερίστα Jan Soldat θα κάνει φέτος το Outview Film Festival. Το ελληνικό κοινό θα έχει την ευκαιρία όχι μόνο να δει τις ταινίες του, αλλά να γνωρίσει και από κοντά αυτόν τον πολύ ιδιαίτερο σκηνοθέτη, καθώς είναι ένας από τους επίσημους καλεσμένους του φεστιβάλ.
Οι ταινίες του Jan Soldat έχουν προβληθεί σε όλα τα μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ, καθώς διακρίνεται για την απόλυτα μη παρεμβατική του κάμερα, αφήνοντας τους θεατές όχι με κομμένη την ανάσα, αλλά με συναισθήματα συμπάθειας απέναντι στην απουσία στερεοτύπων που διακατέχει τους ήρωές του.
Δεν βλέπω των κόσμο των ηρώων μου σαν έναν άλλο κόσμο, διαφορετικό από τον δικό μου ή οποιουδήποτε άλλου ανθρώπου. Βλέπω τους ήρωές μου να ζουν στην ίδια κοινωνία με μένα. Ασκούν πρακτικές που δεν ασκώ εγώ, και ίσως αυτά που εγώ κάνω στη ζωή μου δεν είναι τόσο ακραία, όλο αυτό όμως είναι ένα διαφορετικό επίπεδο ύπαρξης. Με ενδιαφέρει γιατί δεν το γνωρίζω… Είναι απίστευτο να βλέπεις κάποιον σαν τον Klaus, τον σκλάβο (από το Der Unfertige) να κοιτάζει απευθείας στην κάμερα και να λέει ναι, είμαι διαφορετικός ή η κοινωνία λέει ότι είμαι διαφορετικός, αλλά μου αρέσει ο εαυτός μου και τον βρίσκω όμορφο. Οι άντρες που φαίνονται και φέρονται ως «κανονικοί» ή όπως όλοι οι άλλοι δεν νιώθουν έτσι για τον εαυτό τους. (Από τη συνέντευξη του Jan Soldat στην Pamela Cohn).
O Jan Soldat γεννήθηκε στο Chemnitz το 1984 και γυρίζει ταινίες από το 2006 εξερευνώντας τη σεξουαλικότητα, τα σώματα, το πάθος και την εκπλήρωσή του. Αφού άφησε δύο πτυχία στη μέση (το ένα στα μαθηματικά και το άλλο στη μηχανολογία), ξεκίνησε σπουδές σκηνοθεσίας κινηματογράφου και τηλεόρασης στο Konrad Wolf College of Film and Television του Potsdam-Babelsberg το 2008, αποφοιτώντας το 2014 με το Der Unfertige το οποίο έκανε πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Ρώμης και κέρδισε το βραβείο καλύτερης μικρού μήκους ταινίας.
Ο Soldat προσεγγίζει τους πρωταγωνιστές των ταινιών του μέσω ειδικών forum στο Internet. Με περιέργεια, αλλά χωρίς να είναι επικριτικός, γίνεται μάρτυρας των ερωτικών πρακτικών των πρωταγωνιστών του, δένεται μαζί τους και επιλέγει προσεγγίσεις συνεργασίας για να σκιαγραφήσει την ιστορία που θέλουν να πουν.
Στο Ein Wochenende in Deutschland για παράδειγμα, ο Jan Soldat δεν δείχνει μόνο τους πρωταγωνιστές μέσα στο σεξουαλικό τους περιβάλλον, αλλά μας συστήνει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα του γηραιού γκέι ζευγαριού. Περιορίζει το focus στον πυρήνα του κόσμου των πρωταγωνιστών, αφήνοντας άπλετο χώρο στον θεατή για να κάνει τις δικές του σκέψεις.
Πολλά έχουν γραφτεί σχετικά με τις διαφορετικές δυνατότητες προσέγγισης των πρωταγωνιστών σε ταινίες ντοκιμαντέρ. To κείμενο του Bill Nichols “Modes of Representation in Documentary Film” (Μέθοδοι αναπαράστασης σε ταινίες ντοκιμαντέρ) είναι συχνά σημείο αναφοράς για τον Jan Soldat, ενώ οι έξι διαφορετικές μέθοδοι που έχει καθορίσει (ποιητική, επεξηγηματική, παρατηρητική, συμμετοχική, επιτελεστική και στοχαστική) έχουν γίνει στο μεταξύ η βάση της θεωρίας ντοκιμαντέρ.
Αν ο Nichols γνώριζε τις ταινίες του Jan Soldat θα έπρεπε να είχε περιγράψει και μια έβδομη μέθοδο.
Ενώ οι περισσότερες ταινίες του Soldat βασίζονται αυστηρά στην παρατήρηση από απόσταση, με μια ευρεία έννοια είναι συγχρόνως και συμμετοχικές. Όμως σε όλες τις ταινίες του υπάρχει και ένα άλλο στοιχείο, πολύ λεπτό και διακριτικό, βαθιά συνδεδεμένο με την αγάπη και το σεβασμό για τους πρωταγωνιστές του. Ο θεατής το νιώθει χωρίς να μπορεί να το περιγράψει, ότι αυτό που παρακινεί το έργο του Jan Soldat είναι η περιέργεια για τις ζωές των άλλων ανθρώπων και ότι το έργο αυτό δεν λειτουργεί ποτέ επικριτικά ή θέτοντας τους ανθρώπους που συναντά σε κατηγορίες.
Αυτός ο “ασφαλής χώρος” τον οποίο δημιουργεί, δίνει την ελευθερία στους πρωταγωνιστές να μιλάνε ανοιχτά και χωρίς το φόβο της αποδοκιμασίας για τις πιο μύχιες επιθυμίες τους, να ανοίγονται και να εκθέτουν απλά τα συναισθήματά τους.
Είναι δύσκολο να περιγράψει κανείς το “Soldatικό” είδος ντοκιμαντέρ – ο μόνος τρόπος για να το καταλάβει κανείς είναι να το νιώσει.
Οι ταινίες του Jan Soldat που θα προβληθούν στο Outview Film Festival 2016, είναι οι εξής:
Ο ανέτοιμος/ Der Unfertige (Jan Soldat, Germany, 48’, 2013)
Ένα ντοκιμαντέρ για τον Klaus Johannes Wolf και τη ζωή του ως σκλάβος. Ο Κλάους, φορώντας αλυσίδες και δεμένος στο κρεβάτι του μιλά για τη ζωή του, για τους γονείς του και τι σημαίνει να είσαι γυμνός. Τελικά αποφασίζει να αφήσει τα πάντα πίσω και επισκέπτεται ένα στρατόπεδο για σκλάβους ώστε να βελτιώσει τη ζωή του ως σκλάβος και να γίνει ο τέλειος υπηρέτης.
Η ταινία έκανε πρεμιέρα στο 8ο Rome Film Festival και παίχτηκε σε πάνω από 40 φεστιβάλ παγκοσμίως, ενώ κέρδισε το βραβείο Καλύτερης Ταινίας Μικρού Μήκους CineMAXXI Award στο 8ο Rome Film Festival το 2013, Καλύτερου Σκηνοθέτη στο ARGENTINA LGTB AND GENDER INT. FILM FESTIVAL, το ειδικό βραβείο κριτικής επιτροπής στο Curitiba International Film Festival και ήταν υποψήφιο για το Preis der deutschen Filmkritik.
Προβολή: 17/4/16 – 21.00
Ταινιοθήκη της Ελλάδας – Αίθουσα 1
Σωφρονιστικό Ίδρυμα 4164/Haftanlage 4164 (Jan Soldat, Germany, 60’, 2015)
Στον κόσμο των φετίχ υπάρχει μια μικρή κοινότητα για όλων των ειδών τις τάσεις. Ο Arwed εξυπηρετεί ένα ιδιαίτερο είδος πελατών: διοικεί μια ιδιωτική φυλακή όπου με χαρά βρίσκει τρόπους να εκφοβίζει και να θυματοποιεί τους πελάτες του από την άλλη μεριά του κελιού. Το παιχνίδι ρόλων μοιάζει σαν θέατρο αυτοσχεδιασμού, ιδιαίτερα όταν ο Arwed και o βοηθός του Dennis σχεδιάζουν την παράσταση της επόμενης ημέρας στα άδεια κελιά και διαδρόμους του αυτοσχέδιου ιδρύματός τους. Αλλά ακόμα και όταν χρησιμοποιούν το μαστίγιο, οι «βασανιστές» ποτέ δεν ξεχνούν την ανθρώπινη πλευρά τους και παρά το σκληρό προσωπείο του δεσμοφύλακα, έχουν πλήρη επίγνωση της ευθύνης τους προς τους «κρατούμενους», με έναν τρόπο σχεδόν στοργικό.
Η ταινία είχε την παγκόσμια πρεμιέρα της στο Panorama της 65ης Berlinale το 2015 και έχει παιχτεί σε πολλά φεστιβάλ παγκοσμίως, όπως το 17ο Buenos Aires International Festival of Independent Cinema, το 12ο Indielisboa 2015, το MIX Mexico / Festival de cine y video 2015, το 10ο Tel Aviv LGBT Film Festival 2015, το 19ο Annual Houston International LGBTQ Film Festival και πολλά άλλα. Ήταν υποψήφιο για βραβείο καλύτερου ντοκιμαντέρ στο Teddy Award της Berlinale ενώ είχε ειδική μνεία για Καλύτερο Ντοκιμαντέρ στο 10ο Tel Aviv LGBT Film Festival 2015. H θρυλική Volksbühne στο Βερολίνο του έχει κάνει αφιέρωμα το 2015, όπου παίχτηκαν πολλές ταινίες του και ο ίδιος βρισκόταν εκεί με όλους του τους πρωταγωνιστές για ερωταπαντήσεις.
Προβολή: 17/4/16 – 21.00
Ταινιοθήκη της Ελλάδας – Αίθουσα 1
Η επίσκεψη/Der Besuch (Jan Soldat, Germany, 5′, 2015)
Το στρατόπεδο BDSM δέχεται μια απροσδόκητη επίσκεψη: τη γιαγιά του ιδιοκτήτη και μάστερ! Σε ηλικία σχεδόν 100 ετών, η γιαγιά ενθουσιάζεται με όλα όσα συναντά. Μια υποσημείωση στη σειρά ταινιών του Jan Soldat για αυτή τη φυλακή αδελφικής αγάπης, η ταινία αυτή προοριζόταν αρχικά για προσωπική χρήση, για σουβενίρ.
Η παγκόσμια πρεμιέρα της ταινίας ήταν στο International Film Festival Roterdam και έχει επίσης παιχτεί σε πολλά διεθνή φεστιβάλ, όπως το 12ο Indielisboa, το Queer City Cinema Film Festival στον Καναδά, το 19ο Annual Houston International LGBTQ Film Festival και πολλά άλλα.
Προβολή: 17/4/16 – 21.00
Ταινιοθήκη της Ελλάδας – Αίθουσα 1
ΜΕ ΤΗΝ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟY ΓΚΑΙΤΕ
ΚΥΡΙΑΚΗ 17 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016 ΣΤΙΣ 22:00
PRISON SYSTEM PARTY @ ALEXANDER SAUNA
Με DJ set από τον Klausie και τη Rrose Selavy (από τις ΛεGirlz)
Alexander Sauna (Μεγ. Αλεξάνδρου 134 Αθήνα)
Είσοδος για γυναίκες* 5 ευρώ, για άνδρες* 40% έκπτωση με το απόκομμα του εισιτηρίου από την προβολή.
